فکرشو کنید تو گرمای تابستون و ترافیک شهرهای بزرگ، کولر ماشین خراب باشه. حتی تصورش هم سخته. پس همراه خودروبر رشت قزوین باشید تا برای شما توضیح بدیم چطور قبل از اینکه در این شرایط قرار بگیرید کولر ماشین را بررسی و عیب یابی کرده و برای تعمیرش اقدام کنید. البته در مقاله 11 نکته کاربردی در خصوص کولر ماشین توضیح دادیم که چطور از کولر استفاده کنیم تا عمر و بازدهی آن بیشتر شود.
قبل از هر توضیحی باید این نکته را درنظر بگیرید که مکانیزم و عملکرد کولر خودرو از ابتدای اختراع تا کنون یکسان بوده و تنها تفاوت ماشین‌های پیشرفته در امکانات جانبی آن است که امکان استفاده از کولر را ساده‌تر کرده است. برای شروع بهتر است اول بخش‌های اصلی کولر خودرو را بشناسید.
قطعات تشکیل دهنده کولر خودرو
کمپرسور کولر خودرو
یکی از اجزای اصلی کولر، کمپرسور است. کمپرسور باعث فشرده شدن گاز خنک کننده می‌شود که تسمه دینام نیروی مورد نیاز آن را فراهم می‌کند. در حقیقت کمپرسور وظیفه انتقال گاز خنک کننده را از اواپراتور به داخل کندانسور و از آنجا به کپسول خشک کننده دارد و همین مسیر مجدد در جهت معکوس تکرار می‌شود و گاز خنک کننده به اواپراتور برمی‌گردد. نکته قابل توجه در مورد کمپرسور هماهنگی آن با قدرت موتور از لحاظ حجم و وزن است بطوری که موجب ایجاد فشار در موتور نشود.
اواپراتور یا سردخانه (تبخیرکننده)
بعد از اینکه گاز خنک کننده توسط کمپرسور فشرده شد، این گاز توسط قطعه‌ای دیگر خنک خواهد شد. اواپراتور مجموعه‌ای از قطعات است که وظیفه کاهش دمای هوای گرم داخل کابین را بر عهده دارد. وظیفه دیگر آن جذب رطوبت هوا است. عملکرد این قطعه به این شکل است که با روشن شدن فن کولر، جریان هوای تولیدی از اواپراتور عبور کرده و سرمای ایجاد شده را به داخل کابین هدایت می‌کند. اواپراتور از لوله‌های مارپیچی شکلی تشکیل شده که یک سمت آن به دیس شارژ و سمت دیگر آن به کمپرسور متصل است.
کندانسور(چگالنده)
وظیفه انتقال حرارت به عهده این قطعه می‌باشد. به این شکل که گرمای جذب شده توسط اواپراتور را به خارج از محیط کابین انتقال می‌هد.
خشک کننده (رسیوردرایر)
بین کندانسور و اواپراتور فضایی به نام خشک کننده وجود دارد. این بخش به دلیل داشتن ماده‌ای شیمیایی، وظیفه جذب رطوبت را دارد. نکته اساسی اینست که وجود این ماده در کولر ماشین بسیار ضروری است. در صورت عدم وجود این ماده شیمیایی ذرات آب موجود به بلورهای یخ تبدیل شده و سیستم تهویه عملکرد صحیح خود را از دست می‌دهد. در خشک کننده شیشه‌ای تعبیه شده است که از طریق آن امکان مشاهده میزان گاز موجود در سیستم و گردش آن را فراهم می‌کند.
فن کولر:
برای ایجاد چرخش هوا در داخل کابین از قطعه‌ای به نام فن استفاده می‌شود. این قطعه بر روی کندانسور یا رادیاتور نصب می‌شود اما 2 نکته را فراموش نکنید:
- نکته اول اینکه اگر فن جلوتر از رادیاتور ماشین نصب شده باشد، عملکرد فن به این صورت است که هوای بیرون را مکیده و روی کندانسور می‌دمد که به این سیستم وضعیت رانشی گفته می‌شود.
- اما اگر فن پشت کندانسور و مقابل موتور نصب شده باشد، هوا را از سمت کندانسور مکیده و به سمت موتور هدایت می‌کند.
سوییچ A/C در کولر ماشین
روشن و خاموش شدن کولر از طریق این دکمه انجام می‌شود البته در خودروهای پیشرفته امروزی با استارت خوردن خودرو، سیستم تهویه خودرو نیز شروع به کار می‌کند.
شیر انبساط
از این قطعه برای ایجاد تعادل بادگرم و خنک کنندگی بهینه اواپراتور و همچنین برای کنترل گاز ورودی از کندانسور به اواپراتور استفاده می‌شود. از دیگر وظایف شیر انبساط، کاهش فشار گاز و متعادل سازی خنک کنندگی اواپراتور است.
شلنگ کولر
معمولا از شلنگ برای ایجاد ارتباط و انتقال مایعات استفاده می‌شود و در مورد کولر هم همینطور است. اما سلامت شلنگ در عملکرد صحیح کولر اهیمت بسیار بالایی دارد . شلنگ‌های استفاده شده در کولر باید طبق استاندارد بین الملللی SAE( انجمن خودروسازی آمریکا) ساخته شده باشند و علاوه بر عملکرد صحیح و کابرد آسان و سریع، تحت هر شرایطی آب‌بندی خود را حفظ نمایند.
کلید فشار سه وضعیتی
کلید فشار سه وضعیتی یا مانوستات، در خودروهایی که با فن الکتریکی کار می‌کنند یا در مواقعی که جریان هوای عبوری از کندانسور زیاد است کاربرد دارد. این کلید، کنترل فشار بالا، فشار پایین و عملکرد فن کندانسور را به عهده دارد. در شرایطی که فشار کندانسور از میزان استاندارد بالاتر باشد، این قطعه فن الکتریکی را فعال می‌کند اما پس از تنطیم میزان فشار، فن مجدد غیرفعال خواهد شد. تاثیر مثبت دیگر این کلید در کاهش صدا، میزان توان مصرفی کندانسور و افزایش عمر آن است.
نحوه عیب یابی قطعات مختلف کولر خودرو
چرا کمپرسور کولر خودرو کار نمی‌کند؟
- عدم استفاده طولانی مدت: این تفکر اشتباه است که اگر از کولر کمتر استفاده شود عمر آن طولانی می‌شود، بلکه بلعکس یکی از عوامل خرابی کمپرسور عدم استفاده طولانی مدت از کولر است. بنابراین توصیه می‌شود حداقل به مدت 10 تا 15 دقیقه در ماه حتما کولر را روشن کنید تا با این حرکت کمپرسور هم فعال شده و از خواب طولانی مدت آن جلوگیری شود.
- فرسودگی باتری خودرو: همانطور که در مقالات مربوط به باتری ماشین توضیح داده شد، باتری خودرو وظیفه تامین برق و نیروی متحرک بخش‌های دیگر خودرو را به عهده دارد. بنابراین در صورت فرسوده بودن و نقص فنی موجب کاهش عملکرد سایر بخش‌های خودرو از جمله کمپرسور می‌گردد.
چرا کمپرسور صدا می‌دهد؟
- شل شدن اتصالات کمپرسور: شل بودن اتصالات کمپسور یکی از دلایل اصلی ایجاد صدای ناهنجار در زمان روشن شدن اتومبیل است. بنابراین حتما اتصالات اصلی کمپرسور را چک نمایید.
- نشت روغن در کمپسور: یکی دیگر از دلایل ایجاد صدای غیرمعمول در زمان روشن شدن کولر، نشت روغن در کمپرسور است که در صورت مشاهده این مورد باید نسبت به تعمیر آن اقدام نمایید.
چطور از سلامت کمپرسور خودرو مطمئن شویم؟
متاسفانه کمپرسور یکی از قطعات گران قیمت خودرو محسوب می‌شود که قطعات داخلی آن آستانه تحمل پایینی داشته و به نسبت سایر قطعات سریعتر خراب می‌شوند و معمولا هم قابل تعمیر نیستند. اما تنها راه تست سلامت کمپرسور بررسی توانایی این قطعه در فشرده کردن گاز خنک کننده است.
چطور کیفیت و میزان گاز درحال گردش در کولر را بررسی کنیم؟
همانطور که در بخش خشک کننده توضیح داده شد، یک قسمت شیشه‌ای در این قطعه طراحی شده که از طریق آن می‌توانید عبور گاز را مشاهده کنید. اگر میزان گاز مایع موجود در مدار به اندازه کافی باشد، مایعی سفید رنگ با فشار زیاد به همراه حباب‌های فراوان از زیر شیشه عبور خواهد کرد. اما اگر فقط حباب‌ها را همراه با کف کم فشار می‌بینید، میزان گاز موجود در مدار به اندازه کافی نیست و در نهایت اگر هیچ حباب یا مایع سفید رنگی مشاهده نمی‌کنید، سیستم کولر خودرو بدون گاز است.
نکته مهم: در صورت استفاده از کولر در شرایطی که میزان گاز سیستم کم یا تمام شده باشد، قطعا موجب آسیب جدی به کمپرسور خواهد شد.
نکته مهم: قبل از شارژ مجدد گاز کولر، حتما نوع گاز موجود در کولر را تشخیص دهید و اجازه ندهید با گازی با نوعی دیگر ترکیب شود و حتما از گازی که با سیستم کولر خودرو شما هماهنگ است استفاده نمایید.
راهکارهایی برای افزایش عمر کولر خودرو
- لوله‌های فاضلاب اواپراتور را چک کنید که مسدود نشده باشد.
- قبل از استارت زدن چک کنید که سیستم کولر خاموش باشد.
- از روشن کردن سیستم کولر خودرو در سرعت و دور موتور بالا خودداری کنید، بهترین زمان برای روشن کردن کولر ماشین قبل از حرکت یا در سرعت بسیار پایین است.
- حتی در فصول سرد سال برای دقایقی کوتاه، کولر ماشین را روشن کنید. با این کار سطح گاز و روغن کولر در سطح پایدار باقی خواهد ماند.
- برای استفاده بهینه از کولر ماشین و سرد شدن سریعتر هوای داخل کابین حتما سیستم گردش هوای داخل را فعال نمایید.
امیدواریم در این مقاله به بسیاری از سوالات شما در خصوص عیوب کولر ماشین پاسخ داده باشیم و نکات مفیدی برای افزایش عمر کولر مطرح شده باشد. با این وجود اگر نیاز به مشورت یا سوالی در این خصوص وجود دارد حتما با ما مطرح نمایید. خودروبر رشت قزوین به صورت 24 ساعته و در تمام ایام سال آماده خدمت رسانی و ارائه مشاوره در خصوص انواع خودرو ایرانی و خارجی می‌باشد.
